Nawet dla najlepszego kandydata pieniądze to nie wszystko. Piramida potrzeb Maslowa wyjaśnia co tak naprawdę jest ważne w życiu zawodowym.
Każdy z nas został wyposażony w podstawowy, uniwersalny zestaw potrzeb. Abraham Maslow stworzył piramidę i uznał, że nasze potrzeby są ułożone hierarchicznie. Bez zaspokojenia podstawowych fizjologicznych – na przykład, gdy jesteśmy głodni – nie zajmiemy się zaspokojeniem kolejnych związanych z samorozwojem – jak potrzeba nauki. Każda z tych potrzeb, uzależniona jest od zaspokojenia pierwszej, zanim nastąpi druga – i tak dalej, aż osiągniemy całkowite poczucie dobrostanu w miejscu pracy. Piramida potrzeb Maslowa wyjaśnia dlaczego część osób odczuwa ciągłą potrzebę parcia do przodu w życiu zawodowym, podczas gdy innym wystarcza to, co osiągnęli do tej pory. Zadaniem pracodawcy jest tak pokierować zatrudnionymi, aby wspinali się coraz wyżej po „piramidzie”, realizując swoje cele i organizacji. Rolą pracownika jest samemu odkryć to, czego potrzebuje w danym momencie, aby być zmotywowanym i zaangażowanym w pracy. To trudne. Różnimy się pod względem priorytetów i stopnia zaspokojenia poszczególnych potrzeb.
Piramida potrzeb w moim życiu zawodowym służy mi do określenia, co jest dla mnie ważne w pracy i co będzie mnie motywować na długi czas. Poznanie dokładnie mojej hierarchii pomaga mi lepiej zrozumieć, co naprawdę potrzebuję, aby czuć sens tego, co robię.
Przy każdej potrzebie zadaj sobie więc pytanie: W jakim stopniu firma, w której pracuję umożliwia mi jej zaspokojenie?
Potrzeby fizjologiczne
Są najbardziej podstawowymi potrzebami. Zanim pracownik pomyśli o cudownej atmosferze i relacjach w miejscu pracy, musi zostać zaspokojonych kilka podstawowych potrzeb (poświęcanie wystarczająco czasu na przerwy, posiłki, odpoczynek, sen), aby organizm mógł sprawnie funkcjonować w pracy. Jedną z kluczowych potrzeb fizjologicznych jest terminowa wypłata pozwalająca na utrzymanie siebie, opłacenie mieszkania, żywności, mediów i innych niezbędnych potrzeb. Choć wynagrodzenie może zaspokoić podstawowe potrzeby finansowe, to samo w sobie nie jest wystarczające. Praca po godzinach, brak czasu na posiłek i przerwy mogą skutkować szybkim spadkiem produktywności w pracy.
Potrzeba bezpieczeństwa
To nie tylko zapewnienie bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy poprzez wdrożony solidny system zarządzania BHP. Do zaspokojenia potrzeb bezpieczeństwa kluczowa jest stabilność zatrudnienia oraz odpowiednie warunki pracy. Brak pewnej umowy, klarownych ścieżek kariery, szkoleń czy możliwości awansu może powodować frustrację pracownika, dla którego bezpieczeństwo zawodowe jest zagrożone brakiem perspektyw na rozwój. Jeśli w firmie zostanie przeprowadzona redukcja zatrudnienia w sposób nieetyczny i nie transparentny, pracownicy mogą odczuć, że ich pozycja jest niestabilna. Prawdopodobnie spędzą najbliższy czas na poszukiwaniu innej pracy. Wspieranie zdrowia psychicznego i fizycznego to kolejny aspekt bezpiecznego środowiska. Ci pracownicy, którzy zaspokoją jedynie swoje potrzeby fizjologiczne i bezpieczeństwa, będą przychodzić do pracy, aby ją “odbębnić” czyli zarobić i pozostać na swoim stanowisku. Nie dlatego, że chcą. To blokuje rozwój, wpływa negatywnie na kreatywność i wydajność. Generalnie nie służy obu stronom. Wielu pracodawców nie ma problemów z zaspokojeniem tych dwóch podstawowych potrzeb, jednak jak pokazuje hierarchia, pracownicy muszą czuć się częścią czegoś większego i być cenieni za swój wkład.
Potrzeba przynależności
Jest niezbędne, jeśli pracownik ma czuć prawdziwą więź ze swoim pracodawcą. Dla pracownika, który dostaje zbyt niskie wynagrodzenie, propozycja uczestniczenia w szkoleniu, wyjazd integracyjny, nie będzie miało większego znaczenia. Może nawet wywołać w nim poczucie niesprawiedliwości, zniechęcenie i złości. Potrzeba przynależności może być zaspokojona jeśli wszyscy pracownicy są odpowiednio wynagradzani i równo traktowani. Poczucie przynależności jest wtedy, kiedy liderzy zachęcają do angażowania się w projekty zespołowe i budowaniu pozytywnych relacji ze współpracownikami. Zapewniają pracownikom niezbędne szkolenia i narzędzia, aby mogli skutecznie działać. Prowadzą ankiety wśród pracowników i angażują się w indywidualne dialogi z nimi. Starają się lepiej zrozumieć ich specyficzne potrzeby i wspólnie określić kierunek działania, który wpłynie pozytywnie na rozwój organizacji. Pracownicy pytani o zdanie, opinię czują się częścią zespołu i widzą, że dobrze pasują do organizacji. Czują się zmotywowani do pracy i osiągania lepszych wyników. Prawdziwa „przynależność” oznacza, że pracownicy mają możliwość wykorzystania swoich wyjątkowych talentów i bycia sobą w pracy. Traktowanie pracownika jako zasób, a nie inwestycja to lekceważenie jego najlepszych cech osobowości i prowadzi do spadku jego motywacji.
Potrzeba uznania
Pracownicy mają ambicję osiągnąć więcej, niż obecnie osiągają na swoim stanowisku. Otrzymując możliwość wnoszenia istotnego wkładu do firmy na poziomie odpowiadającym ich kompetencjom i talentom, czują się bardziej związani z firmą. Kiedy czują, że ich wkład jest dostrzegany i doceniany, są w stanie przystąpić do samorealizacji. Gdy tylko poczują się kolejnym trybikiem w maszynie, zaczynają się zatrzymywać, stają się niezadowoleni i zniechęceni.
Potrzeba samorealizacji
I szczyt piramidy – samorealizujący się pracownik, który nieustannie i chętnie dąży do doskonalenia, szuka wyzwań. Pragnie i osiąga sens swojej pracy. Pracownicy samorealizujący się to ci, którzy myślą nieszablonowo, są wysoce produktywni i najbardziej zaangażowani spośród wszystkich pracowników. Czy Twój przełożony wspiera Cię i mobilizuje w dotarciu na sam szczyt samorealizacji w życiu zawodowym? Takie działanie przynosi ogromne korzyści nie tylko pracownikowi, ale całej organizacji. Na tym etapie ważne jest zadawanie sobie pytań o własne cele, wartości i kierunek rozwoju zawodowego.
Zatrzymaj się na chwilę i zadaj sobie pytanie – jakie potrzeby spełnione już mam, a czego jeszcze potrzebuję jako pracownik i jak mogę to osiągnąć?
Czy pracując dbam o zdrowe nawyki? Czy w miejscu pracy buduję pozytywne relacje? Czy świadomie dążę do osiągnięcia moich zawodowych marzeń?
Pytania te skłaniają do refleksji nad tym, jak sami możemy świadomie kierować naszym życiem zawodowym, korzystając z mądrości płynącej z piramidy potrzeb Abraham’a Maslowa. Umiejętność zidentyfikowania swoich potrzeb i upewnienia się, że są one pozytywnie zaspokojone, może pomóc zwiększyć szanse na poczucie sensu = dobrostanu w pracy.
Wnioski płynące z piramidy Maslowa w kontekście życia zawodowego są oczywiste. Pracodawca nie może oczekiwać, iż pracownik będzie pracował na “najwyższych obrotach”, jeśli nie zapewnia mu odpowiednich warunków do pracy. W dzisiejszych czasach pracownicy oczekują czegoś więcej niż tylko wysokiego wynagrodzenia czy umowy o pracę. Kiedy mamy pieniądze, wciąż nie będziemy zmotywowani, jeśli nie sięgniemy po coś więcej. Będziemy kręcić się w kołowrotku. Pracownicy, których potrzeby najniższego poziomu nie są regularnie zaspokajane, podejmą dalsze decyzje zawodowe w oparciu o kwestie związane z wynagrodzeniem, bezpieczeństwem lub stabilnością.
Jeśli więc chcesz dowiedzieć się, czy jako pracownik otrzymujesz to, czego potrzebujesz, aby być zmotywowanym i zaangażowanym w pracy, zadaj sobie pytanie: W jakim stopniu firma, w której pracuję umożliwia mi zaspokojenie podstawowych, a następnie potrzeb wyższego poziomu, takich jak poczucie bycia częścią czegoś większego. Być może zniechęcenie, przemęczenie, stres, problemy zdrowotne z jakimi się zmagasz i twoja obniżona efektywność w pracy to ignorowanie tego, co jest dla Ciebie najbardziej potrzebne, aby wzrastać.
Piramida potrzeb w życiu zawodowym składa się z 5 stopni.
Świadomość tego na którym poziomie piramidy jestem pomaga w skutecznej rekrutacji. Nie tylko polega jedynie na spełnieniu podstawowych potrzeb finansowych, ale również na dojrzałej rozmowie na temat warunków sprzyjających rozwojowi i satysfakcji zawodowej. Ostatecznie, inwestycja w zrozumienie i spełnianie potrzeb pracowników według piramidy Maslowa może przynieść firmie nie tylko wykwalifikowanych specjalistów, ale także zaangażowanych i lojalnych członków zespołu.
Czy wiesz, co wyróżnia obecnie najlepsze firmy na rynku pracy? To, że rozumieją, że pracownicy są naprawdę bardzo różni. Piramida potrzeb w życiu zawodowym każdego z nas jest inna. Najlepsze firmy starają się tworzyć środowisko pracy, które sprzyja różnorodności i inkluzywności. Zauważają, że pracownicy różnią się nie tylko umiejętnościami zawodowymi, ale także stylem pracy, wartościami, preferencjami i życiowymi potrzebami. To nie tylko kwestia zrozumienia różnic kulturowych czy społecznych, ale także akceptowanie i wykorzystywanie różnic indywidualnych. Dzięki takiej różnorodności, zespoły są bardziej elastyczne i potrafią dostosować się do szybko zmieniających się warunków rynkowych. A co obecnie wyróżnia najlepszych pracowników? To, że szukają właśnie takich miejsc pracy.