Kultura zapracowania w Polsce ma się bardzo dobrze. Polacy są w czołówce najbardziej zapracowanych osób w Europie (wg raportu OECD, 2021). Pobijamy rekord w robieniu nadgodzin i dodatkowych zadań, które nie należą do naszych obowiązków. Jesteśmy w czołówce narodów europejskich pod względem liczby przepracowanych godzin w ciągu roku. Za nami są Maltańczycy, Grecy, Rumuni i Chorwaci. W 2021 roku Polacy pracowali średnio 1830 godzin. W tym samym okresie pracownicy z Niemiec i Wielkiej Brytanii wypełniali obowiązki służbowe krócej o 481 i 333 godziny. Są kraje, w których pracuje się 4 dni i są to takie kraje jak Hiszpania, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone. Jak się okazuje nowe rozwiązania są przyjazne zarówno dla pracowników jak i pracodawcy i nie wpływają na pogorszenie jakości pracy i efekty zespołu. Zwiększają efektywność i produktywność pracowników, ale też długość pozostania na stanowisku w firmie. To znaczy, że ludzie się tak szybko nie wypalają i tak szybko z tej pracy nie odchodzą. Wciąż o dobrostan psychiczny w pracy dba niewielu pracodawców i nie jest to coś dla nich ważnego. Badania pokazują, że pracownik, który ma się dobrze, to ten, który pracuje wydajniej i jest produktywny.
Wymagamy od siebie bardzo dużo i stawiamy pracę w centrum naszego życia. Zapracowanie i harówa to częste synonimy sukcesu życiowego. Wspólnie i nawzajem tworzymy dla siebie taką rzeczywistość. Myślenie o takiej pracy wywodzi się z naszych kulturowych, społecznych i historycznych czynników. Warto zrozumieć, że są to jedynie przekonania i mity, a nie obiektywna rzeczywistość.
1. Żeby osiągnąć sukces, trzeba ciężko pracować
To jest najczęstszy mit, który mówi o tym, że tylko ciężka praca prowadzi do sukcesu. Jednak prawda jest taka, że sukces zazwyczaj wynika z połączenia wielu czynników, takich jak talenty, edukacja, zdrowie, sieć kontaktów, okazje oraz odrobina szczęścia. Skupienie się wyłącznie na ciężkiej pracy może prowadzić do wypalenia zawodowego i problemów zdrowotnych.
2. Żeby osiągnąć sukces, trzeba wstawać wcześnie rano
Poranne wstawanie zwykle odbierane jest jako wyraz pracowitości. Z drugiej strony osoby pracujące do późna również są uważane za wzorcowych pracowników. Dlaczego jedni potrafią pracować w nocy, a inni wykazują większą produktywność wczesnym rankiem? Wszystkiemu winien jest zegar biologiczny i chronotyp. Osoby o chronotypie rannego ptaszka będą najbardziej produktywne rano, podczas gdy te o chronotypie nocnego marka będą bardziej produktywne w nocy. Praca wbrew własnemu chronotypowi może prowadzić do zaburzeń snu, stresu i innych problemów zdrowotnych. Elastyczne godziny pracy mogą pomóc pracownikom dostosować swoją pracę do własnego zegaru biologicznego.
3. Żeby osiągać wyniki, trzeba spędzać dużo godzin w pracy
Wielu pracowników i pracodawców wciąż wierzy, że ilość godzin spędzonych w pracy jest bezpośrednio proporcjonalna do efektywności i wartości pracy. Jednak badania wykazują, że to, jak wydajnie i efektywnie pracujemy, ma znacznie większe znaczenie niż ilość czasu spędzonego w miejscu pracy. Nie chodzi o ilość czasu poświęconego na pracę, ale o efektywność. Praca powinna być ukierunkowana na cele i osiąganie wyników. Można osiągnąć więcej w krótszym czasie, jeśli praca jest dobrze zaplanowana i wykonywana efektywnie.
4. Praca jest najważniejsza w życiu
Ostatni mit sugeruje, że praca powinna być najważniejszym aspektem naszego życia. Praca powinna być ważna, ale nie powinna dominować nad innymi aspektami życia. Relacje z rodziną, przyjaciółmi i społecznością, pasje, hobby są równie istotne jak praca. Nadmierne poświęcenie się karierze może tylko prowadzić do zaniedbywania nas samych i relacji z tym, co jest naprawdę nam bliskie. W taki sposób okradamy naszych najbliższych z własnego czasu i swój organizm z możliwości regeneracji. Czy praca powinna dominować nad życiem prywatnym, relacjami społecznymi i odpoczynkiem?
Praca nie jest taką wartością jaką się wydaje.
To, co nadaje naszej pracy wartość, jest kształtowane przez nasze cele, motywacje, odpowiednie warunki pracy i inne czynniki związane z naszym życiem. Czyli może być to praca, która daje nam poczucie autonomii, bezpieczeństwa i rozwoju. Natomiast taka, która sprawia, że zaniedbuję siebie, swoich bliskich i nie korzystam z życia a nawet wypisuję się z niego, nie będzie wartością. Wg. Badania Future Forum 2023 aż 42 proc. pracowników na całym świecie dotkniętych jest wypaleniem zawodowym, a 1/3 doświadczyła takiego epizodu w swojej karierze. Pracownicy niezadowoleni ze swojego poziomu elastyczności w pracy o 43 proc. częściej twierdzą, że czują się wypaleni w pracy niż ci, którzy są zadowoleni ze swojego poziomu elastyczności. Stare i sztywne modele, rutynowy czas pracy 9-17 nie sprawdzają się już na tyle skoro ustępują miejsca nowym i elastycznym modelom zatrudnienia, takim jak 4-dniowe tygodnie pracy lub workation. Niektórym może się wydawać, że dzisiaj łączenie pracy i przyjemności jest tylko i wyłącznie receptą na utratę skupienia i produktywności. Potrzebujemy czasu na rozwijanie siebie, swoich pasji, zainteresowań i umiejętności poza miejscem pracy. To, co postrzegamy wartością pracy jest indywidualne i może się różnić między nami. Wybór drogi zawodowej zgodnej z własnymi potrzebami i zainteresowaniami może jednak znacząco przyczynić się do zdrowia psychicznego, satysfakcji zawodowej i ogólnego dobrostanu. Ważne jest, aby eksplorować i wybierać kierunek, który odpowiada naszym własnym potrzebom. Tylko takie podejście pomoże nam tworzyć bardziej zrównoważone, satysfakcjonujące i wartościowe miejsca pracy.